Już jest! Właśnie został opublikowany film dokumentalny Ostatni ludzie Czarnobyla 3 - największa tegoroczna premiera w tej tematyce!

Jest to pełnometrażowa produkcja inna od wszystkiego, co widzieliście do tej pory. Opowiada ona o samosiołach, czyli ludziach, którzy tak bardzo nie mogli pogodzić się z przymusową ewakuacją zarządzoną w 1986 roku po katastrofie w Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej, że powrócili do opuszczonych wiosek, by znów zamieszkać w swoich rodzinnych chatach. Tym razem jednak na ziemi skażonej radioaktywnie.

Opowiedzieli oni o swoim życiu pełnym bólu i cierpienia wywołanym nie tylko katastrofą, ale również Wielką Wojną Ojczyźnianą (II Wojną Światową) i ludobójstwami, jakich dopuszczali się niemieccy żołnierze na tych terenach. Niestety, pięciu samosiołów nie dożyło premiery. Film ten jest ostatnim zapisem ich słów i powiemy Wam jedno - potrzeba będzie chusteczek, bo grupa XBestCinema (http://xbestcinema.pl), która odpowiada za produkcję, pokazała to dokładnie tak, jak powinno być pokazane.

W produkcję zaangażowani byli Amadeusz Kocan (reżyser, operator), Bartosz Wabno (efekty komputerowe), Kinga Klakla (grafika), Krystian Machnik (producent) oraz Alan Bucki (muzyka). Powstał on podczas czwartej akcji humanitarnej w Czarnobylu, w której udział wzięli: Krystian Machnik (organizator), Amadeusz Kocan (operator), Maciej Bogaczyk (kierowca, fotograf) oraz Marek Baryshevskyi (tłumacz). Lista osób, które wsparły akcję finansowo znajduje się w napisach końcowych filmu.

Film trwa 1 godzinę i 11 minut. Dostępny jest w 6 wersjach językowych (polska, angielska, rosyjska, niemiecka, francuska i czeska) także pamiętajcie, żeby w prawym dolnym rogu ekranu na YouTube wybrać polskie napisy.

Będzie trwał 1 godzinę i 10 minut a obejrzycie go za darmo na YouTube. Jest to pełnoprawny film dokumentalny pokazujący życie samosiołów - ostatnich ludzi, którzy do dziś żyją w Strefie Zamkniętej utworzonej po katastrofie elektrowni jądrowej w 1986 roku. W ich opuszczonych wioskach nie ma bieżącej wody czy sklepu, często brak energii elektrycznej, a oni sami walczą z narastającymi problemami podeszłego wieku. Pomimo trzech dekad spędzonych niemalże w samotności ukazują obraz człowieczeństwa zapomniany w rozwiniętym świecie.

"Tu nie ma miesiąca bez śmierci" - mawiają i, niestety, jest w tym sporo prawdy, bo tylko w trakcie produkcji tego filmu zmarło 5 samosiołów. Wśród nich jest babuszka Olga z wioski Kupowate, która jest jedną z głównych postaci tego dokumentu.

Film został nakręcony przez ekipę XBestCinema podczas akcji humanitarnej zorganizowanej przez Napromieniowani.pl zimą tego roku. Początkowo miał pojawić się na 34 rocznicę katastrofy, jednak pandemia skutecznie nam to uniemożliwiła. Ostatecznie zaprezentowaliśmy go w kinach Cinema City w kilku polskich miastach we wrześniu. Wersja, którą udostępnimy za 2 tygodnie w internecie będzie się jednak nieznacznie różniła od kinowej - dodaliśmy do niej krótkie wspomnienie wszystkich samosiołów, którzy zmarli w tym roku.

W ciągu najbliższych kilkunastu dni będziemy Wam przybliżać szczegóły dotyczące tej produkcji, więc śledźcie nas na bieżąco!

Mamy nadzieję, że film Wam się spodoba.

Premiera filmu Ostatni ludzie Czarnobyla 3 odbędzie się w kinach! Seanse kolejno 26 września w Warszawie (dwa pokazy), 28 września w Krakowie oraz 29 września we Wrocławiu. Dzięki temu - mamy nadzieję - uda się dotrzeć z tematem samosiołów do szerszego grona, zanim odejdą w zapomnieniu.

☢ WARSZAWA (26 września 2020) - dwa pokazy o 16:00 i 19:00
[Premiera główna połączona z prelekcją autorów filmu wraz z prowadzącym na scenie]

☢ KRAKÓW (28 września 2020) - seans o 19:00

☢ WROCŁAW (29 września 2020) - seans o 19:00

Bilety można nabyć TUTAJ.

Zwiastun filmu: https://www.youtube.com/watch?v=hv4OX5_o7qE

Skąd taka cena biletów? Ponieważ ze względu na ograniczenia epidemiczne możemy wypełnić salę kinową tylko w połowie. Jest to wydarzenie finansowane z naszych prywatnych środków.

Ostatni ludzie Czarnobyla 3 to film zrealizowany podczas zimowej akcji pomocy samosiołom (mieszkańcom strefy zamkniętej), kiedy rozwoziliśmy jedzenie oraz ciepłe rzeczy po babuszkach i dziaduszkach zapomnianych przez Europę, żyjących bez dostępu do bieżącej wody, często energii elektrycznej, a nawet sklepu. Pomimo problemów zdrowotnych i biedy cieszą się jednak najbardziej nie z produktów, lecz z tego, że ktoś o nich pamiętał.

"Dziękuję, że o mnie nie zapominacie" - dodają za każdym razem ze łzami w oczach, bo o ile od 34 lat świat nieustannie patrzy w stronę zniszczonej Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej, tak tylko nieliczni pamiętają, że u jej boku wciąż żyją ludzie.

Już w ten piątek o godzinie 19:00 zaprezentujemy Wam zwiastun filmu Ostatni ludzie Czarnobyla 3! Dwuminutowy materiał wprowadzi Was w nasze nowe podejście do tematu - "trójka" będzie bowiem zupełnie innym filmem niż pozostałe odsłony będące gatunkowo czystym reportażem.

Tym razem poszliśmy w stronę pełnoprawnego filmu dokumentalnego. Czarnobylskie samosioły opowiadają w nim o tym, jak wygląda życie w strefie zamkniętej, przez co przeszli po katastrofie i podczas II Wojny Światowej. Ten ostatni etap był w ich życiu wyjątkowo tragiczny, bowiem na terenach tych Niemcy dopuszczali się wyjątkowo okrutnych zbrodni - na własne oczy widział je między innymi dziadek Wasyl, którego twarz możecie zobaczyć na miniaturce.

Ostatni ludzie Czarnobyla 3 będzie takim filmem, jaki zawsze chcieliśmy zrobić. Będzie to nasz mały hołd w stronę samosiołów i mamy nadzieję, że go docenicie. Za produkcję odpowiada ta sama sprawdzona ekipa, co zawsze - XBestCinema!

Pamiętajcie - zwiastun pojawi się w najbliższy piątek o 19:00 na YouTube (link poniżej). Wtedy też opublikujemy informacje na temat premiery samego filmu. Ustawcie przypomnienie!

W Strefie znajdują się cztery opuszczone miasta, a wśród nich mało znane Poliske. Z 12 tysięcy ludzi, którzy żyli tu w czasach świetności do dziś pozostało... dwóch. Wśród nich niewidoma babuszka Ałła Iwanowna Potajczuk, która cztery dni temu obchodziła swoje 91 urodziny.

Żyje w domu przypominającym pałac. Na środku wielki stół z litego drewna, zdobione krzesła, obok wielki kominek, a na ścianach poroża zwierząt. Kiedyś musiała być naprawdę kimś, a dziś jest takim samym samosiołem, jak inni. Pierwszy raz odwiedziliśmy ją rok temu, ale - z braku czasu - tylko na chwilę. Ostatniego dnia tegorocznej akcji postanowiliśmy usiąść z nią i porozmawiać.

Pomimo braku wzroku Ałła doskonale nas pamiętała. Wspomniała, że byliśmy u niej rok temu również w styczniu i podarowaliśmy wtedy ciepły koc pod którym do dziś śpi. Nie mamy pojęcia, jakim cudem radzi sobie sama, ale w domu nie ma nawet bałaganu. W czasach świetności była księgową - zawsze poświęconą swej pracy. Z tego powodu nigdy nie była specjalnie kochliwa, choć cieszyła się dużym zainteresowaniem mężczyzn. Za namową rodziny związała się z jednym, pokochała go, wzięli ślub i dorobili się syna. Niestety, po latach mąż wpadł w poślizg i zderzył się autem z przeszkodą, a zapasowy bak paliwa, który zawsze woził pod siedzeniem, wybuchł zamieniając samochód w kulę ognia. Przeżył i trafił do szpitala, ale oparzenia były tak potężne, że lekarze odmówili leczenia. Zmarł po kilku dniach, a Ałła nie związała się już z nikim więcej. Po dwóch godzinach rozmowy uparła się, że nas pożegna. Poszła za nami do drzwi i na odjazd pomachała ręką krzycząc:

"Nie zapominajcie o Poliske! My wciąż żyjemy!".

Tak samo jak Ałła, tak i my nie rozumiemy, dlaczego opuszczono to miasto. Znajduje się ono 50 kilometrów w linii prostej od Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej. Mieszkańców zapewniano, że jest bezpiecznie, że radiacji nie ma, by nagle w 1991 roku stwierdzić, że radiacja jednak jest i wszystkich trzeba ewakuować. 5 lat po katastrofie... Jadąc przez Poliske mijaliśmy pomnik bohaterów Wielkiej Wojny Ojczyźnianej, zabytkowy dom kultury czy urząd miasta na którym kiedyś widniał wielki napis "Chwała KPRS", a przed budynkiem popiersie Lenina. Miasto robi wrażenie nawet dziś, więc jak piękne musiało być 30 lat temu?

Po drodze spotkaliśmy drugiego samosioła: Wiktora Petrowicza, który jeździ kilkunastoletnią Ładą po zakupy i pomaga Ałłie. Poznał nas od razu i zaprosił do siebie. Idąc przez jego ogród, a następnie wchodząc do chaty zauważyliśmy, że wszędzie są rzeczy, które przywieźliśmy mu rok temu: na sznurku suszyły się ręczniki od nas, na stole była cerata od nas, którą przecierał polską szmatką od nas, a na wieszaku wisiała kurtka od nas. To dało dużo satysfakcji i upewniło nas, że warto było to wszystko przywozić.

Wiktor opiekuje się jedyną cerkwią w Poliske, w której nabożeństwa odbywają się dwa razy w roku: podczas majowego dnia pamięci, kiedy wracają byli mieszkańcy oraz na październikowe święto Pokrowa. Co ciekawe, cerkiew została zbudowana niedługo po katastrofie, czyli w ostatnich latach funkcjonowania miasta. Po ewakuacji bardzo ją zapuszczono, ale Wiktor i inni przywrócili do stanu używalności i dziś wygląda naprawdę pięknie. Specjalnie dla nas zapalił świece na dwóch świecznikach i jeszcze chwilę porozmawialiśmy o cerkwi i mieście, by wrócić do jego chaty i dokończyć herbatę z miodem jego własnej roboty...

To był piękny dzień i piękne zakończenie akcji pomocy samosiołom 2020. Z Poliske do miasta Czarnobyl mieliśmy 2,5 godziny jazdy wzdłuż praktycznie całej Strefy Zamkniętej, a my przejechaliśmy ten kawał drogi tylko po to, żeby pomóc dwóm samosiołom. Wracając towarzyszyło nam jedno pytanie na które MUSIELIŚMY znaleźć odpowiedź, zanim wrócimy do Polski...

Gdzie jest zaginiona babuszka Hanna z Teremci?

Przedostatniego dnia skończyły się prawie wszystkie produkty dla samosiołów: nie tylko w naszych zapasach, ale też w sklepach w mieście Czarnobyl, bo w poprzednie dni wykupiliśmy już wszystko, czego potrzebowaliśmy. Zapowiadane dostawy nie dojeżdżały, więc musieliśmy opuścić Strefę Zamkniętą, żeby uzupełnić zapasy w Iwankowie - mieście oddalonym o pół godziny jazdy od granic Zony i prawie godzinę od miasta Czarnobyl.

Wykorzystaliśmy ten fakt, żeby w drodze powrotnej z zakupów odwiedzić samosiołów na południu Strefy dla których w poprzednich dniach brakło nam czasu. Zajechaliśmy więc do wioski Opacziczi - według naszych dotychczasowych informacji żyje tu jedna babuszka, jednak dowiedzieliśmy się też o drugiej. Nie dysponowaliśmy dokładną lokalizacją chaty ani nawet nazwiskiem, więc udaliśmy się do lokalnej jednostki straży pożarnej, żeby zasięgnąć informacji. Znamy ich wszystkich tam doskonale, ale teraz mieliśmy okazję porozmawiać więcej. I tak okazało się, że wśród strażaków jest wielu byłych mieszkańców wiosek wchodzących teraz w skład Czarnobylskiej Strefy Zamkniętej, a niektórzy z nich pracują tam od początków istnienia.

Pokazali nam, gdzie mieszka nieznana babuszka, ale na miejscu nikogo nie było. Okazuje się bowiem, że w Opacziczi żyje ona tylko w porach letnich, a na zimę wyjeżdża do rodziny poza Strefą. No nic, ją odwiedzimy latem, a teraz udaliśmy się do znanej nam i Wam samosiołki małej ciałem, ale wielkiej duchem.

Maria Petrowna Szowkuta będzie miała w tym roku 92 urodziny. Jej stan zauważalnie pogorszył się od ubiegłorocznej akcji: przestała widzieć na jedno oko i ledwie słyszy. Mimo to, radzi sobie sama i akurat niosła drewno na opał, gdy przybyliśmy pod jej gospodarstwo. Poszliśmy więc, żeby jej pomóc, kiedy... zamknęła drzwi przed naszym nosem. Nie zauważyła ani nie usłyszała nas. Weszliśmy więc do chaty i podarowaliśmy babuszce mnóstwo produktów, rzeczy i ciepły koc z którego ucieszyła się najbardziej. Doskonale pamięta czasy wojny, kiedy nosiła partyzantom jedzenie, nie uchylając się nawet pod niemieckim karabinem przyłożonym jej do głowy. Z kolei syn był likwidatorem, ale zginął niedługo po katastrofie.

Wróciliśmy znów do Kupowate, gdzie odwiedziliśmy małżeństwo Wasilija i Olgi, byłych mieszkańców Prypeci, gdzie pracowali w zakładach "Jupiter". Olga słyszała zresztą wybuch w Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej i podbiegła do okna na 8. piętrze skąd widziała powoli wydobywający się dym oraz łunę światła. Mimo iż oboje byli narażeni na duże dawki promieniowania, to trzymają się doskonale. Mało tego, w wieku kolejno 65 i 70 lat wyglądają o 10 lat młodziej.

W tej samej wiosce chcieliśmy ponownie odwiedzić jeszcze jedną babuszkę, ale niestety nigdzie nie mogliśmy jej znaleźć. Wykorzystaliśmy więc czas, żeby narąbać trochę drewna dziadkowi Wasylowi Rozumenko, który nie radzi sobie zbyt dobrze. Nawet nie mówiliśmy mu o tym, żeby go nie niepokoić ponownie - po prostu narąbaliśmy i pojechaliśmy dalej. Było już ciemno, zanim dojechaliśmy do miasta Czarnobyl, gdzie odwiedziliśmy przesympatycznego dziadka Leonida Petrowicza Rindziuka.

Pomimo bardzo podeszłego wieku (91 lat) jest bardzo żwawy, uśmiechnięty i zdrowy na duchu. Zawsze kiedy u niego jesteśmy, przynosi kilka flaszek i każe polewać: mężczyznom wódkę, a kobietom koniak. Oszukiwać przy nim się nie da, bo Leonid bacznie obserwuje i krzyczy "Co tak mało! Do pełna lej!". Po katastrofie w 1986 roku został wysłany do Kijowa, gdzie pracował na dźwigu wodnym. Szybko okazało się jednak, że potrzeba takich specjalistów w Czarnobylu do rozładunku barek transportujących po rzece Prypeć piasek do zasypywania reaktora oraz elementy budowy sarkofagu. Leonid to wszystko wyładowywał. M status likwidatora.

Dużo mówi też o wojnie i wzrusza się wspominając czasy niemieckiej okupacji i przyjaciela prowadzonego przez niemieckich żołnierzy. Powiedział on wtedy do Leonida "idą mnie zabić" i więcej już go nie widział. Trudno wyjść od niego prędko, bo historia jego życia jest tak bogata, że mogłaby posłużyć za scenariusz filmu. Na koniec podarowaliśmy dziaduszkowi produkty na zimę, list od Basi Bordych, która była razem z nami u Leonida w sierpniu ubiegłego roku i album ze zdjęciami autorstwa Patryka Szymańskiego z ostatniej wizyty. Leonid wszystkich ich doskonale pamiętał...

Wracając do noclegowni odwiedziliśmy jeszcze Walentynę Borysowną Kucharenko, która - już po naszej wyprawie - 22 stycznia miała 81 urodziny. To bardzo spokojna, ale niezwykle ciepła i przyjazna osoba. Czasu dużo nam nie zostało, ale posiłku i czegoś "mocnego" odmówić nie mogliśmy...

Trzeciego i czwartego dnia połowa akcji pomocy czarnobylskim samosiołom była już za nami. Te dni przeznaczyliśmy na południowo-wschodni rejon Strefy Zamkniętej, gdzie mieszkają kolejni staruszkowie. Pierwszym punktem była wioska Paryszew, która znajduje się zaledwie 15 minut drogi od miasta Czarnobyl. Żyje tu dwóch samosiołów dla których rok temu nie starczyło nam czasu, więc w tym roku byliśmy im to winni.

Odwiedziliśmy Iwana Siemeniuka, który kilka lat temu był pierwszym poznanym przez nas samosiołem. Wtedy jeszcze żyła jego żona Maria, a on sam był w pełni sprawny. Niestety, po jej śmierci czas jakby przyśpieszył i Iwanowi z roku na rok było coraz ciężej. Obecnie ma duże problemy z samodzielnym poruszaniem się, ale jest w pełni świadomy i wciąż daje radę sam. Zresztą, akurat strugał ziemniaki, kiedy przyszliśmy, a po chwili przyniósł nam swój telefon mówiąc, że coś z nim jest nie tak. Szybkie spojrzenie rozwiązało problem, a z dziadkiem porozmawialiśmy jeszcze chwilę i podarowaliśmy torby z produktami. Wychodząc zauważyliśmy, że przygarnął on kotka zmarłej rok wcześniej babuszki Marii Jawczenko.

W tej samej wiosce mieszka jeszcze tylko babuszka Dunia u której byliśmy już wcześniej, ale nigdy do tej pory nie przedstawialiśmy jej Wam na Napromieniowani.pl. Jest ona stosunkowo młoda jak na samosioła, bo ma 75 lat. Radzi sobie dobrze: ma psa, kury i chatę utrzymaną w porządku. Potrzeby ma więc dość standardowe wywołane brakiem dostępu do sklepu i rzadkim kontaktem z ludźmi, więc podarowaliśmy jej wielkie torby pełne jedzenia (dla psa również), chemii, ręczników czy ubrań po czym usiedliśmy, by porozmawiać. Oczywiście, na samogon długo nie trzeba było czekać - w trakcie gościny babuszka Dunia zaproponowała, żebyśmy zostali u niej na "sylwester". Na ten dzień przypadał bowiem Stary Nowy Rok, czyli tradycyjne przywitanie nowego roku według kalendarza juliańskiego. Propozycja kusząca, ale nie mogliśmy jej przyjąć, ponieważ do 19:00 musieliśmy odmeldować się na punkcie kontrolnym KPP Paryszew.

Resztę tych dni spędziliśmy w wiosce Teremci na wschodnich rubieżach Czarnobylskiej Strefy Zamkniętej, u zbiegu rzek Prypeć i Dniepr. Jest to drugie skupisko samosiołów zaraz po Kupowate, w którym spędziliśmy pierwsze dwa dni. Odwiedziliśmy najpierw samosioła Wasyla Ławrienko, który zawsze wita się z nami słowem "cześć!" połączonym z podaniem dłoni i koleżeńskim uściskiem. Zna nas doskonale, a Wy możecie go pamiętać z tragedii, jaka go spotkała, kiedy dwa lata temu zmarła jego żona Matrona. Na szczęście, podniósł się i obecnie żyje z nową kobietą, którą również znamy już od dawna i która nas uwielbia. Nie obyło się bez bogatego posiłku, orzechowego samogonu połączonego ze słowami "nie wyjdziecie póki nie wypijecie". No cóż, nie było wyboru...

Niedaleko mieszka Iwan Kuzmicz Rajenok, który cały czas żyje sytuacją na świecie i chętnie rozmawia o historii oraz polityce. Wiele mówi o wojnie na wschodzie Ukrainy i wierzy, że Polska im pomoże jeśli będzie gorzej. Zresztą, uwielbia Polaków i doskonale wie, jak trudna historia nas łączy. Doskonale pamięta okropieństwa II Wojny Światowej, których doświadczył na własnej skórze - jako dziecko patrzył, jak Niemcy palą wioskę i ludzi...

Próbowaliśmy odszukać chatę babuszki Walentyny, ale błądziliśmy przez jakiś czas po wiosce. Koniec końców okazało się, że mijaliśmy zarośnięty zjazd, który prowadził do wzniesienia na którym mieszka. Walentynę poznaliśmy kiedyś nad rzeką, gdy samotnie łowiła ryby: rozmawialiśmy wtedy zarówno z nią, jak i z jej córką przez telefon, który nam dała. Babcia tak dobrze to zapamiętała, że podczas zeszłorocznej akcji pomocy poznała Krystiana z Napromieniowani.pl po... głosie. Niestety, w tym roku była chora i nie mogła do nas wyjść.

Wyszła za to jej córka Wiktoria, którą znaliśmy tylko z rozmowy telefonicznej (przyjechała w odwiedziny pomóc babci). Ona również od razu nas poznała i poprosiła o kontakt, a my przekazaliśmy torby pełne produktów oraz ramkę ze wspólnym zdjęciem, które zrobiliśmy rok temu. W trakcie późniejszego powrotu otrzymaliśmy do Polski otrzymaliśmy od niej maila ze zdjęciem ramki powieszonej na ścianie i słowami: "Kiedy tylko babuszka dowiedziała się, że byliśmy, to od razu wstała z łóżka. Długo oglądała wspólne zdjęcie wspominając, jak pierwszy raz poznała Krystiana nad rzeką". Zdjęcie możecie zobaczyć w komentarzu pod postem.

Na tym samym wzniesieniu mieszka również babuszka Tatiana Rajenok urodzona 13 sierpnia 1939 roku. U niej również była akurat córka, który dużo opowiadała o życiu. Tego dnia córka była także u kolejnej babuszki - Marii Iwanownej Ilenok, która ma coraz częściej problemy z utrzymaniem równowagi. Zamiennie pomaga jej również syn, którego poznaliśmy trzy miesiące wcześniej.

W wiosce Teremci została nam już tylko jedna para samosiołów do odwiedzenia: Aleksiej i Halina. Są oni nad wyraz inteligentni i zupełnie nie sprawiają wrażenia ludzi żyjących w opuszczonej Strefie Zamkniętej. Aleksiej chętnie chwali się skonstruowaną przez siebie wędką do łowienia pod lodem (którego w tym roku niestety nie było) czy rybami, które idealnie przepoławia od głowy po ogon a następnie suszy. Jest on też jednym z nielicznych samosiołów, który polewa samogon nie tylko nam, ale i sobie. Oczywiście, nam dużo więcej.

Zanim opuściliśmy wioskę, musieliśmy jeszcze coś tutaj zrobić. Ruszyliśmy pod chatę babuszki Hanny Iwanownej Czały, żeby upewnić się, że jej chata jest wciąż zamknięta na kłódkę. Miała zawsze problemy z nogami i nigdy nie opuszczała swojego gospodarstwa, więc tym mocniej zaskoczyło nas jej tajemnicze zniknięcie kilka miesięcy wcześniej. Od tamtej pory próbowaliśmy zasięgnąć informacji u administracji Czarnobylskiej Strefy Zamkniętej, w szpitalu w mieście Czarnobyl, pracowników Strefy - nikt nic nie wiedział. Babuszka zniknęła bez śladu...

A my postawiliśmy sobie za cel odnaleźć ją...

Drugiego dnia akcji pomocowej wstaliśmy w mieście Czarnobyl o 7:00, kiedy jeszcze było ciemno. Szybka herbata, przepakowanie w aucie i zakupy uzupełniające w najbliższym sklepie. Podobnie, jak poprzedniego dnia, tak i tego wyruszyliśmy na południe Strefy Zamkniętej, ale tym razem w kierunku wioski Otaszew, którą zamieszkuje jedna babuszka - niesłysząca pani Lesia.

Niestety, nikogo nie zastaliśmy. Obok chaty wciąż "suszyło" się pranie, a na drzwiach zauważyliśmy karteczkę z odręcznie napisaną informacją, że babuszka wróci do chaty wiosną. Po tym, jak zachorowała jesienią ubiegłego roku, trafiła do szpitala, a stamtąd do domu opieki na zimę. Wiedząc już na 100%, że tego dnia nikomu tutaj nie pomożemy, wyruszyliśmy znów do wioski Kupowate.

Pierwszą odwiedzoną babuszką była Maria Ilczenko, która Krystiana Machnika z Napromieniowani.pl zawsze nazywa swoim wnukiem. Półtorej roku wcześniej straciła męża Iwana, który został pochowany na cmentarzu 200 metrów obok chaty. Maria jest jednak zawsze osobą pogodną, uśmiechniętą i chętnie żartuje. Na wieść, że nie jedliśmy śniadania postanowiła nam szybko wypełnić brzuchy i nalać czegoś na rozgrzewkę. Zresztą, wyjść głodnym od niej się nie da - z nożem w ręku żartuje, że nie wyjdziemy póki nie będzie wszystko zjedzone.

Niedaleko od niej mieszka Maria Mikitowna Suszczenko urodzona w dzień kobiet roku 1945. Wiedzieliśmy, że babuszka narzekała wcześniej na brak ciepłej kurtki i butów pasujących na jej stopy (często chodziła po wiosce w samych skarpetach). Dzięki dobremu sercu dwóch uczestniczek naszych wypraw (dzięki Margaret i Natalia!) babcia miała duży wybór w odpowiadających jej butach, ładnych kocykach i innych podarunkach z Polski. Jej oczy ze szczęścia szybko wypełniły łzy.

Nieco gorzej jednak u jej sąsiadki - babuszki Julii, która niesamowicie wychudła od czasu naszej ostatniej wizyty kilka miesięcy wcześniej. Od długiego czasu ma problemy z nogą, a raczej z wielką raną, która powiększa się tak bardzo, że obecnie widać wyschnięte ścięgna mięśni i kawałek kości. Pod koniec ubiegłego roku trafiła z tego powodu do szpitala, gdzie stwierdzono gangrenę i zalecono natychmiastową amputację całej nogi. Niestety, babuszka Julia nie wyraziła zgody i wróciła do swojej chaty w Czarnobylskiej Strefie Zamkniętej, co jest równoznaczne z tym, że niebawem umrze. Jest całkowicie świadoma, więc nie można z tym nic zrobić...

Mieszka z synem, którego - nie ukrywamy - dość negatywnie oceniliśmy poprzednim razem. Teraz wydał nam się jednak nieco inny - zapracowany nad utrzymaniem gospodarstwa i planujący pojechać na drugi dzień do funkcjonującego obok Strefy miasta Stracholisia po leki dla matki. Dowiedzieliśmy się również, że prawdopodobnie jesteśmy jednymi z nielicznych ludzi, których wpuszcza do chaty. Daliśmy mu więc apteczkę oraz nasze leki i standardowo torbę wypełnioną produktami na zimę. Podobnie, jak wszystkim innym samosiołom, tak i im podarowaliśmy ramkę ze wspólnym zdjęciem zrobionym podczas zeszłorocznej akcji. Tym akcentem pożegnaliśmy się i ruszyliśmy dalej, mając nadzieję, że będzie nam dane jeszcze zobaczyć Julię.

W tej samej wiosce odwiedziliśmy również Sofię Iwaniwną Kowel, która chwali się, że ma polskie nazwisko i jest najmłodszą samosiołką (69 lat). Trzyma się więc zdecydowanie lepiej od pozostałych i często można ją spotkać, jak po wiosce ciągnie małą taczkę, rozwożąc nadmiar chleba starszym mieszkankom wioski. Podobnie zresztą, jak mieszkająca w centrum wioski Hania, która jest najpopularniejszą babuszką wśród samosiołów i stosunkowo często ma gości. Jest bardzo otwarta, rozmowna i zawsze wszystkich zaprasza do siebie, a nadmiarem podarunków dzieli się z innymi. Oczywiście, wyjść od niej bez jedzenia i samogonu się nie dało, więc po wykonaniu czarnobylskiego obowiązku Hania postanowiła zaprowadzić nas do chaty swojej kuzynki - Marii Zagornej nazywanej Marusią.

I to zdrobnienie idealnie do niej pasuje, bo jest tak przemiła, że słowami tego nie da się przekazać. No i, oczywiście, tu musieliśmy zjeść drugą kolację, bo babuszka uparła się, że nas odpowiednio ugości. A dodamy, że robi ona najlepszy na świecie dżem malinowy, niesamowite wino i wspaniały kompot. Kiedyś wstydziliśmy się jeść u samosiołów, bojąc że jemy to, co powinno być dla nich. Zrozumieliśmy jednak, że to jest to, co naprawdę sprawia im radość: kiedy ich żmudna praca w ogrodzie (a potem w kuchni) przynosi efekty i mogą w końcu komuś też sprawić chwilę radości.

Tym bardziej, że nie wszyscy mają jeszcze na to siły... Wasyl Semenowicz Rozumenko będzie miał w tym miesiącu 90. urodziny, choć twierdzi, że ma 113 lat. Demencja starcza jest u niego bardzo zaawansowana przez co porozumiewanie się z nim jest niezwykle trudne, a niekiedy wręcz niemożliwe. Mimo tego, wciąż jest w stanie sam sobie narąbać drewna, więc daliśmy mu zupełnie nową siekierę polskiej produkcji - lekką i ostrą, żeby nie musiał męczyć się swoją starą, wyszczerbioną. Bardzo się z niej ucieszył, jednak chyba bardziej z chleba, który w opuszczonej wiosce jest towarem wręcz luksusowym. No a jego koty nie mogły oprzeć się zapachowi kociej karmy i postanowiły przełamać strach, żeby sprawdzić co to takiego.

Pomaga mu też sąsiadka, pani Maria Bezwerha, która mieszka za płotem. W czasach świetności wioski Kupowate pełniła funkcję sołtyski wsi, a przez 27 lat po ewakuacji pracowała w ochronie miasta Prypeć. Obecnie jest nieoficjalną przedstawicielką samosiołów, pisząc do administracji pisma, w których prosi m.in. o częstsze przyjazdy obwoźnego sklepu (obecnie zjawia się raz na 4-5 tygodni). Jest to niezwykle dobrze zorganizowana osoba z dobrą pamięcią, pomocna i gościnna. No i ta ostatnia cecha sprawiła, że musieliśmy tego wieczoru zjeść trzecią kolację...

To byli mieszkańcy wioski Kupowate - zaledwie 13 osób spośród 324, którzy żyli tutaj przed katastrofą.

______________________

Akcja została zorganizowana dzięki dobrowolnym datkom naszych czytelników. W kwietniu tego roku zadebiutuje film "Ostatni ludzie Czarnobyla 3" dzięki któremu zobaczycie, jak to wszystko wyglądało. Za produkcję odpowiada ekipa XBestCinema.

W wyprawie udział wzięli: Krystian Machnik, Amadeusz Kocan, Maciej Bogaczyk, Marek Baryshevskyi.

Fot. Maciej Bogaczyk, Bogaczyki.pl

Pierwszy dzień pomocy samosiołom upłynął nam przede wszystkim na zakupach uzupełniających, które robiliśmy na targowisku i w aptekach w Iwankowie oraz na sprawach organizacyjnych związanych z przygotowaniem do 6-dniowej akcji. Nasz żółty Land Rover Defender był wyładowany do tego stopnia, że pod nogami mieliśmy konserwy mięsne, a na kolanach bochenki chleba, trzymając przy tym kilka innych torb...

Po załatwieniu spraw w mieście Czarnobyl wyruszyliśmy na południe Strefy Zamkniętej do wioski Kupowate. Między dużymi zaroślami znajduje się dom 82-letniej babuszki Olgi Tymofiejewnej Sapury, której rodzina nie odwiedza od lat. Mimo to, zawsze jest pogodna i bardzo cieszy się z każdej wizyty. Od dawna narzekała jednak na chodzik, którym musi się podpierać żeby móc się poruszać po swojej chacie (był on już wielokrotnie naprawiany w sposób prowizoryczny). Kupiliśmy więc zupełnie nowy - radość babuszki była nie do opisania!

Jest ona jedną z tych osób, które - naszym zdaniem - potrzebują pomocy najbardziej. Ma nie tylko problemy z poruszaniem się i wykonywaniem podstawowych czynności, ale cierpi też na samotność z powodu braku zainteresowania rodziny. Spędziliśmy więc u niej bardzo dużo czasu rozmawiając o teraźniejszości i przeszłości, pijąc samogon i przegryzając ogórkami kiszonymi. To, że ona tego potrzebowała było po prostu czuć.

Pomogliśmy jej przynosząc drewno na opał oraz wodę ze studni. Wymieniliśmy także ceratę na stole na zupełnie nową, wymieniliśmy niedziałającą żarówkę i naprawiliśmy problem z kablami od oświetlenia w innym pomieszczeniu. Babuszce podarowaliśmy naszą wspólną fotografię zrobioną rok wcześniej, dwie ciepłe kurtki i dwie wielkie torby wypełnione produktami spożywczymi oraz chemią (chleb, konserwy, makarony, cukier czy mydła, proszki do mycia itd.). Oczywiście, jej koty również otrzymały zapas jedzenia, ale one, niestety, nie chciały z nami rozmawiać.

Jako że w tym roku uzbierała się naprawdę potężna kwota na akcję pomocy samosiołom, to do torby dorzuciliśmy babuszce też produkty dla dodania smaku życia: pierogi czy naleśniki z wiśnią czy czekoladą. Te, zdawałoby się, proste produkty bardzo ją ucieszyły, bo - jak sama stwierdziła - od lat takich nie jadła. Zresztą, radości i uśmiechu na babuszki twarzy tego dnia nie było końca.

W czasie wizyty u Olgi niespodziewanie z wizytą weszła pani Maria mieszkająca po drugiej stronie tej samej wioski. Zna nas doskonale z imion, więc od razu zaprosiła do siebie. Nie mogliśmy odmówić i pojechaliśmy tam. Mieszka razem z mamą (również Marią), która wczoraj (tj. 2 lutego) obchodziła swoje 94 urodziny! Mimo sędziwego wieku i problemów z przemieszczaniem się jest w pełni świadoma i ma doskonałą pamięć. Ba, opowiedziała nam nawet wiersze, których nauczyła się w szkole. Niestety, chodziła do niej tylko kilka lat, ponieważ dorastała w czasach, kiedy szkolnictwo na wioskach Polesia było luksusem.

Niech Was jednak to nie zmyli, bo babuszka Maria jest niezwykle inteligentną osobą. Zwykła łapać nas za dłonie i dawać takie rady życiowe, mówiąc prosto w oczy, że się tego nie zapomina. A życia łatwego nie miała, bo przecież pamięta wielki głód w latach 1932-1933, który tylko na Ukrainie zabrał 3,3 miliona istnień ludzkich, by kilka lat później przeżyć Wielką Wojnę Ojczyźnianą, czyli - po naszemu - II Wojnę Światową, w trakcie której powieszono jej ojca i stracono brata. No i cztery dekady później kolejna wojna, ale tym razem z atomem. Po przymusowej ewakuacji babuszka nielegalnie wróciła do swojej chaty i już nigdy stamtąd nie wychodziła. "Od 33 czy 34 lat, ile to tam minęło od awarii, nie byłam nawet w centrum wioski, bo się bałam, że mnie wywiozą".

Obie Marie radzą sobie dobrze. Ich chata jest utrzymana w porządku i nie ma problemów z niczym. Mają też kury, a córka jest sprawna i zajmuje się mamą oraz pomaga innym samosiołom. Ich zmartwienia są dość podstawowe: brak dostępu do sklepu i samotność. Podarowaliśmy więc im torby wypełnione masą produktów, ciepły koc, który chciała starsza Maria i wspólną fotografię, którą zrobiliśmy rok temu. Oczywiście, tu też na stole był już obiad z samogonem, więc nie mogliśmy odmówić. I tak spędziliśmy u nich resztę dnia, rozmawiając o życiu w Strefie Zamkniętej na tle dwóch kotków babuszek, które za ich plecami walczyły o miejsce na tapczanie...

Akcja pomocy samosiołom została zorganizowana dzięki funduszom uzbieranym przez naszych czytelników. W kwietniu tego roku zadebiutuje film "Ostatni ludzie Czarnobyla 3" dzięki któremu zobaczycie, jak to wszystko wyglądało. Za produkcję odpowiada ekipa XBestCinema.

W wyprawie udział wzięli: Krystian Machnik, Amadeusz Kocan, Maciej Bogaczyk

Fot. Maciej Bogaczyk, Bogaczyki.pl

Wróciliśmy z 8-dniowego pobytu na Ukrainie, w trakcie którego zrealizowaliśmy 5. akcję pomocy samosiołom. W tym roku było ciepło i deszczowo - zimy nie ma. Relacje fotograficzne już niebawem.

MAMY TO! Tegoroczna zbiórka na kolejną akcję pomocy samosiołom zakończyła się spektakularnym sukcesem - uzbieraliśmy łącznie 31 210 zł, co daje aż 390% pierwotnie założonego celu!

Jedziemy zatem na 6-dniowy pobyt w Czarnobylskiej Strefie Zamkniętej w ramach którego mamy zamiar odwiedzić wszystkich samosiołów zamieszkujących opuszczone wioski oraz dodatkowo w mieście Poliske i najbardziej potrzebujących w mieście Czarnobyl. Za nasz środek transportu tradycyjnie będzie służył żółty Land Rover Defender z logiem Napromieniowani.pl na drzwiach, który umożliwi nam dotarcie do każdej chaty w trudnych, zimowych warunkach. W wyprawie pomocowej wezmą udział: Krystian Machnik, Amadeusz Kocan, Maciej Bogaczyk oraz Marek Baryshevskyi jako pracownik Strefy.

Po nowym roku zaczynamy intensywne przygotowania do wyprawy, która odbędzie się tej zimy. Powstanie z niej pełnometrażowy film dokumentalny "Ostatni ludzie Czarnobyla 3" zrealizowany przez ekipę XBestCinema, która odpowiada za wszystkie poprzednie części.

Zebrana suma pieniędzy może jeszcze ulec zmianie, ponieważ niektóre wpłaty mogą dojść z opóźnieniem. Od zebranej kwoty należy odliczyć prowizje systemów płatności czy podatki. Dziękujemy wszystkim 604 wspierającym - to wszystko Wasza zasługa i ze śmiałością możecie powiedzieć rodzinie: "mam w tym swój udział!". Dziękujemy również firmie "Komornik Sądowy Michał Ratuszniak", która wsparła nas w szczególny sposób.

Kolejna zbiórka dopiero za rok, a tymczasem my bierzemy się do roboty. Dzięki!

Pragniemy wyrazić wyrazy szczególnych podziękowań dla firmy Komornik Sądowy Michał Ratuszniak, która wsparła nas w sposób wyjątkowy i najbardziej okazały ze wszystkich 604 wspierających. Niewątpliwie świadczy to o dużej dobroduszności pana Michała, którego zresztą poznaliśmy wcześniej na organizowanej przez nas wyprawie do Czarnobyla.

Dziękujemy i do zobaczenia w Strefie!

Za kilkanaście godzin kończymy tegoroczną zbiórkę pieniędzy na pomoc dla babuszek z Czarnobyla. Kolejna odbędzie się dopiero za rok i w między czasie nie będziemy mogli przyjmować żadnych wpłat, więc kto jeszcze chce się zaangażować, ten ma ostatnią szansę.

W ramach najbliższej akcji pomocowej sfinansowanej z zebranych środków spędzimy 6 dni w Strefie Zamkniętej, odwiedzając praktycznie wszystkich samosiołów, pomagając im i przywożąc produkty spożywcze oraz ciepłe rzeczy. Z całej akcji powstanie film "Ostatni ludzie Czarnobyla 3".

No i właśnie padł REKORD. Dziś tyle osób przyłączyło się do akcji, że udało się przekroczyć zeszłoroczną całkowitą kwotę zbiórki i wszystko wskazuje na to, że będzie dużo więcej. Na tym etapie mamy już 271% celu!

Warto zaznaczyć, że rok temu pomagały nam krajowe media. W tym roku milczą, a i tak udało się już zrobić kawał roboty!

Rozpoczynamy ostatni tydzień zbiórki na pomoc samosiołom z Czarnobyla. Kolejna akcja wystartuje już tej zimy - planujemy spędzić w Strefie Zamkniętej aż 6 dni, poświęcając każdy z nich staruszkom. Aktualnie mamy uzbieraną kwotę 19 264 zł, jednak każda dodatkowa złotówka pozwoli - po prostu - zrobić więcej.

Podobnie jak to było w poprzednich latach, tak i tym razem ekipa filmowa XBestCinema zrobi film z akcji. Pełnometrażowy dokument zadebiutuje w kwietniu.

Udało się! Wystarczyło zaledwie 15 godzin aby uzbierać 100% kwoty gwarantującej, że wyprawa pomocowa się odbędzie. Pobity został tym samym zeszłoroczny rekord, kiedy pełna suma uzbierała się w 20 godzin.

Oznacza to, że od teraz każda kolejna złotówka przybliża nas do realizacji ambitniejszych planów zakładających dłuższy pobyt w Strefie Zamkniętej i przywiezienie samosiołom jeszcze więcej produktów. Oczywiście, to wszystko nie zostanie wydane jednocześnie, ponieważ tak naprawdę pomoc z uzbieranych funduszy realizowana jest cały rok. Jednak w styczniu odbędzie się największa akcja z której powstanie film "Ostatni ludzie Czarnobyla 3".