Tektura, pudełko, błyszcząca folia, dzwoneczek – z kilku prostych, łatwo dostępnych elementów można zrobić zabawkę dla malucha, który ma osłabiony wzrok czy dodatkowo także inne problemy rozwojowe.

W Poradni dla Dzieci Niewidomych i Słąbowidzących Tęcza projektujemy i wykonujemy zabawki odpowiadające potrzebom małych dzieci z niepełnosprawnością wzroku i innymi, dodatkowymi problemami rozwojowymi. Co roku trafia do nas ok. 30 maluchów (z Warszawy, województwa mazowieckiego i rejonów północno-wschodniej Polski), które – jako dzieci niewidome, słabowidzące - wymagają całościowego wsparcia rozwoju. Ich rodzice zadają często pytanie – jak i czym mam bawić się ze swoim dzieckiem?

Zamiast kupować zabawki przypadkowe, na chybił trafił, można własnoręcznie wykonać zabawkę dla swojego dziecka korzystając ze sprawdzonych pomysłów, wykorzystując to, co mamy w swoim otoczeniu, zbierając i nie wyrzucając nakrętek, opakowań, korków, guzików, wstążeczek, sznurków, koralików, skrawków tkanin itd.

Zabawki gotowe, kupione w sklepie, są często mało interesujące dla niewidomego czy słabowidzącego maluszka, szybko mu się nudzą, są czasem za skomplikowane albo też za mało interesujące wzrokowo, słuchowo, dotykowo. Rodzice często nie wiedzą jak dobrać zabawkę dziecku, jak zachęcać dziecko do zabawy tak, aby maluch chciał spojrzeć, dotknąć, poznać coś nowego. Inspirujemy i uczymy rodziców: zróbcie zabawkę sami czerpiąc z dotychczasowych doświadczeń Poradni; wykonajcie samodzielnie zabawkę dla swojego dziecka, biorąc pod uwagę jego indywidualne potrzeby i trudności. Pokazujemy także rodzicom jak czerpać radość z zabawy z dzieckiem.

Dziecko poznaje świat wszystkimi zmysłami – atrakcyjna zabawka powinna rozwijać ciekawość poznawczą, manipulację, zachęcać malucha nie tylko do patrzenia, ale także do użycia własnych rączek i badania jej różnych funkcji, zastosowań. Zabawka powinna mieć ciekawą fakturę, interesujące kontrastowe kolory, wydawać dźwięk. Aktywność dziecka musi wywoływać jakiś efekt, tak żeby dziecko chciało nią się bawić wielokrotnie. Zabawką dziecko może bawić się na wiele sposobów; czasem trzeba mu podpowiedzieć jak ma to robić. Zabawka powinna być dostosowana do wieku i możliwości dziecka – nie powinna być za łatwa (dziecko szybko się znudzi), ani też za trudna (dziecko się zniechęci).

Do stworzenia zabawki może przydać się wszystko (tektury, pudełka, tubki, sznurki, tasiemki, rzepy, gumki, guziki, korale, folie, taśmy samoprzylepne, piłeczki pingpongowe, dzwoneczki).
Rozglądamy się po otoczeniu i dostrzegamy wokół siebie przedmioty/materiały, które mogą przydać się do zrobienia zabawki.

NASZ PROJEKT zakłada, że KAŻDE MAŁE DZIECKO z problemami wzrokowymi, którego rodzice zgłoszą się do Poradni Tęcza, otrzyma przygotowany specjalnie dla niego zestaw wykonanych ręcznie, unikalnych, pomocy, zabawek rozwojowych.
Taki zestaw (dwóch-trzech zabawek) będzie inspiracją dla rodziców, którzy samodzielnie będą mogli wykonywać zabawki w domu. Zabawki te nie są przecież trwałe, mogą ulec zniszczeniu, a potrzeby dziecka zmieniają się. Przykładowo w takim pakiecie startowym mogą się znaleźć: grzechotka, tablica aktywizująca, zabawka manipulacyjna.

Dla dziecka nieco już starszego chcemy przygotować PIERWSZĄ KSIĄŻECZKĘ DOTYKOWĄ. Jej wykonanie wymaga dość zaawansowanych umiejętności technicznych i szczegółowego zaprojektowania. Książka musi być trwała, interesująca, pobudzająca aktywność i wzbudzająca ciekawość dziecka.

Kolejny etap projektu to przeprowadzenie SZKOLEŃ WARSZTATOWYCH dla rodziców dzieci – „Jak samodzielnie wykonać zabawkę dla mojego dziecka?”. Przewidujemy trzy 6-godzinne szkolenia w małych 3-5 osobowych grupach rodziców, połączonych w zależności od wieku i potrzeb konkretnych dzieci.. Osobne szkolenie warsztatowe chcemy zorganizować na temat książeczki dotykowej, która często jest pierwszą książeczką dla niewidomego malucha.

Projekt podsumować chcemy wydaniem PORADNIKA DLA RODZICÓW dla rodziców pod roboczą nazwą „Zabawka dla dziecka z trudnościami wzrokowymi”, który zawierał będzie:
- teoretyczne wprowadzenie o zabawce w życiu malucha,
- zdjęcia zabawek,
- instruktaż - jak krok po kroku wykonać każdą z omawianych zabawek.
Do poradnika chcemy dołączyć także kilkuminutowy film, który pokazywać będzie, jak nasze dzieci bawią się zabawkami nie ze sklepu, zabawkami o wiele ciekawszymi, inspirującymi, pobudzającymi zmysły. Poradnik będzie zawierał około 50-80 stron (tekst, zdjęcia).

Równolegle na stronie internetowej Stowarzyszenia Tęcza (www.tecza.org) chcemy utworzyć osobny SERWIS – ZABAWKA DLA DZIECKA, który zawierać będzie:
- artykuły na temat zabawek,
- filmy instruktażowe – jak zrobić konkretną zabawkę,
- zdjęcia zabawek.
Przewidujemy także umożliwienie wymiany doświadczeń pomiędzy rodzicami poprzez stworzenie profilu na facebooku poświęconego tej właśnie tematyce.

Zakładamy, że nasze działania przyniosą wielu rodzinom radość z zabawy z dzieckiem, zainspirują całe rodziny do twórczej aktywności wokół pomysłu zabawki.

Projekt zakończyć chcemy KONKURSEM NA NAJCIEKAWSZĄ ZABAWKĘ, w którym rodzice:
- wykonają i pokażą (co najmniej jedną) zabawkę dla swojego dziecka
- zaprezentują króciutki filmik przedstawiający zabawę dziecka nową zabawką.
Jury konkursu składać się będzie z terapeutów Poradni oraz (jeśli będzie taka możliwość) z przedstawicieli fundacji Aviva. Nagrodami w konkursie będą zestawy materiałów i narzędzi potrzebnych do wykonania zabawek (korale, dzwonki, folie, taśmy samoprzylepne, rzepy, ostre narzędzia do cięcia i wykonywania otworów, szydło, przebijak, nóż, kleje itd.).
Planujemy uroczyste rozstrzygnięcie konkursu w czerwcu 2017 roku. Uroczystość zostanie poprzedzona seminarium dotyczącym naszego projektu – dwa wystąpienia i prezentacja filmów.

Rezultatem naszego rocznego projektu, realizowanego od 1 września 2016 do 31 sierpnia 2017, będzie:
- przygotowanie ok. 60-80 zabawek dla 30 słabowidzących/niewidomych maluchów, które trafią pod opiekę Tęczy;
- rozpowszechnienie idei samodzielnego, własnoręcznego wykonywania zabawek dla małych dzieci z problemami wzrokowymi, a także dla tych z niepełnosprawnością sprzężoną (szkolenia, filmy, zdjęcia, facebook, strona www);
- umożliwienie wymiany doświadczeń i integracja rodziców;
- nauczenie rodziców jak wykonać bezpieczną i atrakcyjną zabawkę dla dziecka; wyposażenie rodziców w umiejętności techniczne, wzmocnienie/rozwój kreatywności; włączenie całej rodziny/integracja rodziny wokół pomysłu zabawki dla niepełnosprawnego dziecka.

Środki otrzymane z dotacji chcemy przeznaczyć na:
1) Zakup materiałów i narzędzi do wykonania zabawek – 10.000 zł.
2) Wynagrodzenie dla osób wykonujących zabawki – pakiety startowe – 10.000 zł.
3) Przygotowanie i prowadzenie szkoleń dla rodziców – 1.500 zł.
4) Utworzenie serwisu internetowego dotyczącego zabawek – 1.200 zł.
5) Przygotowanie i redakcja poradnika – 2.000 zł.
6) Wydanie poradnika – 450 sztuk – 4.500 zł.
7) Przygotowanie konkursu na najlepszą zabawkę, promocja konkursu i uroczystość wręczenia nagród + seminarium – 1.000 zł.
8) Zakup nagród w konkursie – 1.000 zł.

Łączna wartość – 31.200 zł.

Poradnia dla Dzieci Niewidomych i Slabowidzących Tęcza działa od 18 lat przy Stowarzyszeniu Rodziców i Przyjaciół Dzieci Niewidomych i Słabowidzących Tęcza.
Zespół Poradni (12 osób) realizuje zadania związane z:
- wczesnym spieraniem rozwoju dziecka (terapia wzroku, psychologiczna, logopedyczna, ruchowa) -120 dzieci rocznie; wiek dzieci - 0-7 lat, dzieci z całej Polski ;
- wsparciem psychologicznym i szkoleniowym rodzin;
- wspieraniem dziecka i rodziny w naturalnym środowisku domowym (wizyty domowe specjalistów w obrębie Warszawy).
Zespół Poradni składa się z 4 psychologów, 4 terapeutów widzenia, logopedy, 2 fizjoterapeutów (+ terapeuta Integracji Sensorycznej, nauczyciela orientacji przestrzennej.Większość zespołu, jego trzon, stanowią pracownicy z wieloletnim stażem (10-30 lat), ogromnym doświadczeniem i kwalifikacjami do pracy z dziećmi niewidomymi, słabowidzącymi ze sprzężoną niepełnosprawnością (studia wyższe, podyplomowe, wiele specjalistycznych kursów). Jesteśmy jednym z nielicznych w Polsce zespołów terapeutycznych o pełnym składzie; współpracujemy ze sobą od wielu lat. 4 osoby współpracują z uczelniami (wykładowcy). 3 osoby to autorzy publikacji na temat rozwoju dzieci niewidomych/słabowidzących. W ostatnim czasie o zespołu przybyły też nowe 3 osoby.. Organizujemy szkolenia specjalistyczne dla terapeutów z całej Polski oraz warsztaty/szkolenia dla rodziców. W Poradni organizowane są staże dla studentów tyflopedagogiki.